خدمات مرجعان خاتم برای آزمایش مایکوتوکسین در انواع مواد غذایی
مایکوتوکسینها ترکیبات سمی هستند که توسط برخی از قارچ‌هایی که معمولاً در شرایط محیطی با دما و رطوبت بالا و البته گاهی هم در شرایط محیطی نسبتاً عادی روی مواد غذایی رشد می کنند، تولید می شوند. این سموم می توانند برای سلامت انسان و حیوانات خطرناک باشند.
آزمایشگاه مواد غذایی مرجعان خاتم با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته، محصولات غذایی را برای وجود این سموم در کمترین مقادیر ممکن آزمایش می کند تا از ایمنی غذایی اطمینان حاصل شود.
روش اندازه گیری مایکوتوکسینها که بر مبنای استفاده از ستون های اختصاصی ایمونوافینیتی و کروماتوگرافی مایع با کارآیی بالا (HPLC) می باشد یک فرایند دقیق و حساس است که برای تشخیص و کمی سازی مایکوتوکسین ها در نمونه های مختلف به کار می رود.
در این روش، ابتدا نمونه ها با استفاده از یک حلال مناسب استخراج می شوند. سپس، مایکوتوکسینهای استخراج شده با استفاده از ستونهای ایمونوافینیتی خالص سازی می شوند که این ستونها دارای آنتی بادیهایی هستند که به طور خاص به مایکوتوکسینها متصل می شوند و آنها را از سایر ترکیبات جدا می کنند. لذا امکان مداخله سایر ترکیبات و بروز خطای کاذب مثبت در این روش بسیار پایین می باشد.
پس از خالص سازی، مایکوتوکسین ها به دستگاه HPLC تزریق می شوند. در HPLC، نمونه از طریق یک ستون پر شده با ماده فاز ثابت عبور داده می شود و ترکیبات مختلف بر اساس ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خود در زمانهای مختلفی از ستون خارج می شوند. این امر امکان تفکیک و اندازه گیری دقیق مایکوتوکسینها را فراهم می آورد.
برای شناسایی و کمی سازی مایکوتوکسینها، می توان از آشکارسازهای مختلفی مانند فلورسانس (FLD) و فرابنفش (UV) استفاده کرد.
این روشها به دلیل دقت بالا و حساسیت زیاد در تشخیص مایکوتوکسینها، به طور گسترده ای در کنترل کیفیت مواد غذایی و خوراک دام استفاده می شوند و در برگیرنده حدود مجاز تعیین شده در استانداردهای ملی و بین المللی بوده و لذا بدلیل امکان اندازه گیری مقادیر بسیار پایین، پوشش دهنده نیاز های مشتریان مختلف می باشد.
لیست مایکوتوکسین های قابل اندازه گیری در آزمایشگاه مرجعان خاتم
- آفلاتوکسین های گروه B&G
- آفلاتوکسین M1
- اکراتوکسین A
- زیرالنون
- داکسی نیوالنول
- پاتولین
- فومانایزین B1&B2
مایکوتوکسین در غذای انسان
مایکوتوکسین ها می توانند محصولات کشاورزی مانند غلات، آجیل، میوه‌ها و حبوبات را در طول رشد محصول در مزرعه و باغ، در زمان برداشت یا در حین ذخیره‌سازی و حمل و نقل آلوده کنند و چنانچه مواد خام اولیه استفاده شده برای تولید محصولات غذایی فرآوری شده مانند کیک و کلوچه، غلات صبحانه، آبمیوه و .. به مایکوتوکسین ها آلوده باشند یا اگر در طول انبارداری، تولید و فرآوری یا بسته بندی و حمل و نقل محصولات غذایی فرآوری شده، شرایط نامناسب باشد باعث آلودگی آنها به مایکوتوکسین ها شود.
علاوه بر آلودگی محصولات غذایی بر پایه گیاهی، چنانچه خوراک دام به مایکوتوکسین ها آلوده باشند، باعث آلودگی شیر و محصولات لبنی به این سموم قارچی می شوند.
مصرف مواد غذایی آلوده به مایکوتوکسین ها باعث اختلالات هورمونی، ناباروری، مشکلات گوارشی، اختلالات کلیوی و کبدی، سرطان و ... می شود.
مایکوتوکسین در خوراک دام و طیور
مصرف خوراک آلوده دام و طیور به مایکوتوکسین ها باعث اثرات مخرب روی سلامت حیوانات از جمله مشکلات گوارشی، سرطان و ... شده و از طرفی باعث کاهش وزن، کاهش تولید تخم مرغ و شیر و ... می شود.
انواع مایکوتوکسین ها
آفلاتوکسین ها
آفلاتوکسین ها یکی از مهم ترین انواع مایکوتوکسین است که توسط گونه‌های خاصی از قارچ‌های آسپرژیلوس تولید می‌شوند.
انواع آفلاتوکسین ها
آفلاتوکسین ها انواع مختلفی دارند که مهم ترین آنها عبارتند از:
- آفلاتوکسین B1 و B2
- آفلاتوکسین G1 و G2
- آفلاتوکسین M1
آفلاتوکسین های گروه B و G در غلات، حبوبات، خشکبار، دانه های روغنی، انجیر خشک، خرما، ادویه جات و... علاوه بر این، روی محصولات تجاری مانند کره بادام زمینی، روغن های خوراکی، ماکارونی، انواع چای و دمنوش، محصولات لبنی، لوازم آرایش و گیاهان دارویی نیز گزارش شده است. خوراک دام و طیور مانند ذرت، جو، گندم، یونجه، سویا، کنجاله پنبه، کلزا، مکملها و ... و غذای حیوانات خانگی و اسب هم می تواند به آفلاتوکسین آلوده باشند. این سموم پس از مصرف خوراک آلوده توسط دام و طیور در بدن این حیوانات تبدیل به آفلاتوکسین M شده که در شیر و محصولات لبنی دیده می شود.
آفلاتوکسین ها می توانند باعث آسیب به کبد، کلیه، قلب و عروق و سیستم عصبی، سرطان زایی (سرطان کبد) و با جهش زایی احتمال باعث بروز بیماری های ژنتیکی (ناقص الخلقه زایی) شوند.
اکراتوکسین
اکراتوکسین یکی از مایکوتوکسین های تولید شده بوسیله بعضی از گونه های قارچ های آسپرژیلوس و پنی سیلیوم است که در غلات، حبوبات، ادویه جات، قهوه، کشمش ، انجیر خشک و آب انگور و... دیده می شود.
اکراتوکسین باعث جهش زایی، سرطان زایی، سرکوب سیستم ایمنی بدن و اختلال در عملکرد کلیه در انسان می شود.
زیرالنون
زیرالنون توسط چند گونه از قارچ های فوزاریومی تولید می شود و در غلات مانند ذرت، جو، گندم، جودوسر و سورگوم و محصولات غذایی فرآوری شده بر پایه غلات یافت می شود.
بعد از تغذیه از مواد غذایی آلوده، زیرالنون به سرعت جذب شده و با اتصال به گیرنده های استروژن باعث اختلال در سطح هورمونهای تولید مثلی و باعث ناباروری و بلوغ زودرس، سرطان، بیماری قلبی و سرکوب سیستم ایمنی بدن می شود.
داکسی نیوالنول
داکسی نیوالنول توسط بعضی گونه های قارچ فوزاریومی بیشتر در غلات مانند گندم، برنج، جو، ذرت در مزرعه و انبار تولید می شود و در نتیجه مواد غذایی فرآوری شده حاصل از این محصولات مانند غذای کودکان، نان، ماکارونی، نودل و بیسکویت می توانند به این سم آلوده باشند.
داکسی نیوالنول می تواند باعث دردهای شکمی، اسهال، استفراغ، سردرد، سرگیجه، بی اشتهایی و با تأثیر روی سیستم عصبی ممکن است باعث آسیب به مغز شود. البته نگرانی هایی در مورد اثرات مخرب داکسی نیوالنول روی اختلال در رشد طبیعی جنین و نقایص مادرزادی و افزایش خطر سقط جنین، زایمان زودرس و به دنیا آمدن نوزاد مرده وجود دارد.
پاتولین
پاتولین توسط بعضی از گونه های قارچ پنی سیلیوم تولید می شود و در محصولات غذایی که پایه آن سبزیجات و میوه ها مثل انگور و گلابی، بخصوص میوه سیب و فرآورده های حاصل از سیب، مانند آب سیب کنسانتره وجود دارد. به دلیل پایدار بودن نسبت به گرما طی فرآیند پاستوریزاسیون آبمیوه بطور کامل از بین نمی رود.
پاتولین باعث حالت تهوع، اختلالات گوارشی، استفراغ، زخم و خونریزی و ورم معده، آسیب به کبد و کلیه، سیستم ایمنی و عصبی می شود.
فومونیزین
فومونیزین توسط بعضی از گونه های قارچ فوزاریوم تولید شده و روی محصولات کشاورزی در طول رشد در مزرعه و انبارداری، عمدتاً روی ذرت و البته روی بقیه غلات مانند جو، گندم، برنج، سورگوم و محصولات حاصل از آن مانند بیسکویت، آرد، غلات صبحانه و ... تولید می شوند.
فومونیزین اثرات مضر قابل توجهی روی سلامتی دام و سایر حیوانات دارد و ممکن است باعث سرطان (مری) و نقایص مادرزادی در انسانها شوند.
نظر دهید