تراریخته چیست

تراریخته چیست؟ این واژه در زبان انگلیسی Transgenesis نام دارد و به آن تراژنی یا ترازایی نیز می‌گویند. به زبان ساده واژهٔ «تراریخته» ریشه در دست‌کاری ژنتیک محصولات مصرفی اعم از پوشاک و تغذیه دارد.

در واقع محصولاتی که ساختار ژنتیکی آن‌ها با مهندسی ژنتیک تغییر یافته و یک خصوصیت ویژه در محصول ایجاد یا یک خصوصیت از آن حذف شده باشد که این تغییر هرگز در طبیعت نتواند رخ دهد را، تراریخته می‌گویند.

نظر موافقان و مخالفان تراریخته چیست

مخالفان و موافقان محصولات تراریخته به تحقیقاتی اشاره می‌کنند که نظرشان را ثابت می‌کند و هیچ یک از طرفین هم دستش خالی نیست، از بعضی جهات شبیه ماجرای گرم شدن آب و هوای زمین در سالهای اخیر است.

محققان و مجامع علمی همگی اتفاق نظر دارند که محصولات تراریخته اگر قبل از عرضه به بازار مورد آزمایش دقیق قرار بگیرند در مقایسه با محصولات معمولی پرخطرتر نمی‌باشند.

اما مخالفان ایمن بودن یا نبودن و نیاز یا عدم نیاز به این محصولات را دلیل مخالفت خود ابراز می‌دارند و خواستار وضع قوانینی برای عدم استفاده از این محصولات می‌باشند.

فائو سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، سعی می‌کند نه طرف مخالفان را بگیرد نه طرف موافقان را. این سازمان با اینکه قبول دارد " این محصولات باعث افزایش تولید، تنوع و کیفیت محصولات غذایی و کاهش هزینه تولید و تخریب محیط زیست" می‌شود.

اما در همان حال به گزینه‌هایی مثل کشاورزی بوم شناختی و کشاورزی هوشمند اقلیم محور هم به عنوان گزینه‌هایی که باید مورد توجه قرار بگیرند اشاره می‌کند.

آقای داسیلوا دبیرکل فائو گفته با محصولات تراریخته مخالفتی ندارد اما با انحصار تولید بذر تراریخته در دست چند شرکت مخالف است و همچنین به "اقدامات مناسب" برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست هم اشاره می‌کند و می‌گوید برای رفع گرسنگی در دنیا این راه، نباید الویت داشته باشد.

تراریخته یا غیر تراریخته چیست

سازمان بهداشت جهانی تراریخته را اینگونه تعریف می‌کند: "گیاهان، جانوران یا موجودات میکروسکوپی که ترکیب ژنتیکی آنها (DNA) به طریقی تغییر یافته که در طبیعت از راه جفتگیری یا نوترکیبی طبیعی اتفاق نمی‌افتد."

غیرتراریخته یا ارگانیک محصولاتی هستند که روند تولید آنها (کاشت، داشت و برداشت) کاملاً طبیعی بوده و در تولید یا پرورش آن‌ها هیچ نوع فرآیند شیمیایی به کار برده نمی‌شود.

یک محصول را زمانی می‌توان ارگانیک نامید که آب، خاک یا خود محصول به دور از آلودگی شیمیایی بوده و در روند تولید آن تمامی استانداردها رعایت شده و هیچ‌گونه ضرری برای انسان‌ و محیط‌ زیست نداشته باشد.

وقتی طی فرایندی یک یا چند ژن جدید به دلیل داشتن صفات مشخص با استفاده از فنون آزمایشگاهی به شکل مصنوعی به ژن های یک موجود زنده (ارگانیسم) اضافه میشود را ترانسژنیک یا تراریخته می گویند.

شایع ترین محصولات تراریخته چیست

شایع ترین محصولات تراریخته که فرآیند انتقال ژن در آن‌ها انجام شده است ذرت، سویا، پنبه وکلزا می‌باشند. گیاهان زراعی تراریخته به منظور تولید گیاهانی با کیفیت و عملکرد برتر و حل بسیاری از معضلات بخش کشاورزی از جمله مبارزه با علف های هرز، مقاومت به بیماری‌ها، آفات‌، کاهش نیاز به استفاده از آفت کش‌ها توسعه یافته‌اند.

یکی از جدی ترین خطرات که احتمال می‌رود از سوی گیاهان تراریخته تهدید کننده باشد انتقال ژن افقی و مقاومت باکتری‌ها به آنتی بیوتیک‌ها می‌باشد.

صفات هر موجود زنده، مثل اندازه، رنگ، سرعت و ... همگی از والد یا والدین آن موجود به او به ارث می‌رسند. به این نوع از انتقال ژن که شامل انتقال از اجداد بالاتر به سمت پایین (فرزندان) است "انتقال عمودی ژن" گفته می‌شود.

اما انتقال ژن‌های افقی مکانیسمی است که در آن ماده ژنتیکی بین موجودات زنده غیر مرتبط منتقل می‌شود. همچنین به عنوان انتقال ژن جانبی شناخته می‌شود.

در بین ژنوم‌های مختلف مانند گونه‌های مختلف رخ می‌دهد. موجودات زنده از طریق انتقال ژن ویژگی های متفاوتی به دست می‌آورند. انتقال ژن افقی با انتقال ژن از والدین به فرزندان متفاوت است.

معمولا انتقال ژن افقی، سلول یک موجود زنده، ماده ژنتیکی سلول یک گونه دیگر را برداشته و وارد خود می‌سازند و از آن در ساختار ژنتیکی خود استفاده می‌کنند.